CATALOGUS TENTOONSTELLING INSTALLATIEKUNST

Catalogus van de tentoonstelling Natureally? te Antwerpen met ecologische installatiekunst.

De catalogus geeft meer info over de verschillende werken en achtergrondinformatie over het totaalconcept van de tentoonstelling.

Het zou onjuist zijn van de beeldende kunst, in dit geval ecologische kunst, een daadwerkelijke oplossing voor politieke, maatschappelijke of nog andere problemen te verwachten.

Wél kan diezelfde kunst, door te wijzen en in te spelen op problematische situaties, een bijdrage leveren aan een algemene discussie daarover. Van de recente ontwikkelingen op het gebied van de beeldende kunst kan men niets anders zeggen dan dat ze, hoe dan ook, de aandacht vestigen op het ons omringende milieu....

Dit laatste is wat ik met deze reeks installaties en ruimtelijke werken hoop te bereiken.

Het beeldmateriaal uit de natuur heb ik gepresenteerd in boekvorm onder de titel: made by_nature/ (re)made by_nature. Sporen en registraties van mijn aanwezigheid in de natuur zijn opgenomen in een persoonlijker werk, dat het midden houdt tussen optekeningen in een dagboek en concrete poëzie.

Activerende kunst onderscheid zich voor mij niet alleen door de intentie. Wat ik zelf zo interessant vind aan deze mainstream is dat het de enige stroming is waarbij de kunstenaar ‘de veilige omgeving’ van de (voor de meeste mensen onbegrijpelijke en nutteloze) kunstwereld verlaat en ook op het maatschappelijk en sociaal niveau een belangrijke rol zal vervullen. Verschillende kunstenaars zijn zich van deze algemene houding of mening over kunst bewust, en willen werken realiseren die behalve ‘mooi’, ‘geniaal’, ‘speciaal’ of ‘excentriek’ ook nuttig zijn. Dat nut wordt, met uitzondering van de toegepaste kunsten, vaak gevonden onder de vorm van een ‘actieve bijdrage’ aan thema’s zoals ecologie politieke idealen en sociaal-maatschappelijke problematiek. Ik geloof daarom dat het in sommige gevallen beter zou zijn te spreken van creatief activisme in plaats van activerende kunst.

Het eco-artproject is opgedeeld in vier thema’s, die elk werden gelinkt aan een ander seizoen en een daarbijbehorend kleurenpallet, dat de rode draad vormt doorheen het hele project. Mijn onderzoek heeft uitgewezen dat het ecologisch bewustzijn in deze maatschappij, en de kunstwereld in het bijzonder, eerder impliciet aanwezig is. Kunstenaars handhaven steeds vaker een duurzame praxis, mede omdat ‘bio’, ‘groen’ en ‘eco’ actuele en geïnstitutionaliseerde waarden zijn geworden. De interpretatie van het werk als ‘ecologisch’ hangt veelal af van de toepassing of de uitdrukking die de kunstenaar zelf met zijn werk wil geven. De kunstenaar of vormgever kan een bewuste rol van ecoloog vervullen en door middel van zijn kunstpraxis en grafische neerslag bijdragen tot de ecologische thematiek of een duurzame omgeving. Het blijft een open vraag in hoeverre het mogelijk is om de natuur (in de context een kunstwerk) zich vrij te laten ontwikkelen. Groen is vandaag veeleer een kunstmatig concept dan een natuurlijke manifestatie. Een vormgever geeft gestalte aan zo’n concept, daarom ben ik van mening dat het mogelijk moet zijn de natuur op kunstmatige wijze te laten ontwikkelen om zo een ecologische boodschap over te dragen.

Zo ga ik er bij mijn project vanuit dat we het groen in onze nabije omgeving opnieuw moeten leren waarnemen voor we de natuur kunnen respecteren en beschermen. Een aquarium kan daarbij een uitstekend middel zijn omdat het ons toelaat de natuur in al haar rijkdom te bezitten, te bewonderen en te beheren, wat automatisch leidt tot een sterkere band met de natuur.

De fascinatie voor de natuur in zo’n kleine en beschermde omgeving kan volgens mij leiden tot een vernieuwd respect voor onze grotere ecosystemen - en een groenere leefomgeving.

© Marieke Smets

In de gallerij onderaan kan u enkele pagina's vergroot bekijken. Download hier de catalogus online.