Scriptie Eco-Art

Eco_ventions: de ecologische functie van eco-art.

In functie van mijn master grafisch ontwerp het ik een verhandeling geschreven over de activerende bijdragen tot ecologische thema's vanuit de kunst: ECO_VENTIONS, de activerende functie van eco-art. De volledige tekst kan hier worden gedownload.

Als voorbeeld heb ik leven en werk van de Nederlandse natuurkunstenaar 'herman de vries' uitgebreid besproken. Meer info over deze kunstenaar is de vinden op de officiële website van de kunstenaar.

Voor dit opleidingsonderdeel kreeg ik een grote onderscheiding en ontving ik de prijs theorie 2011-2012.

Naar het werk van hermand de vries maakte ik zelf een kunstenaarsboek 'documenten of a stream', een poëziebundel met passages uit het werk van herman de vries, dat ik hem opstuurde als dank voor zijn inspiratie.

Dit boekje houdt het midden tussen concrete poëzie en een kunstenaarsboek. De vormgeving en de beelden zijn afkomstig van mezelf en/of van de kunstenaar. De literaire teksten en proza zijn fragmenten uit het oeuvre van herman de vries, ontleend uit publicaties. Het boek is beeldend bedoeld, het gaat om een grafische sfeer, die mijn tekst visueel aanvult. Het boekje is met de hand gemaakt in 10 exemplaren, waarvan het eerste werd geschonken aan herman de vries, als dank voor zijn bijdragen aan de verbetering van de relatie tussen mens en natuur.

herman de vries over kunst: 'art is one of the very small number of things in life which we have no definition for. but for me at least, it has to do with consciousness, or becoming conscious. unless we change our environmental consciousness, it will be too late; not for nature which can become poorer and poorer by our means and still survive, as it has throughout the history of earth, but for ourselves. we will be gone. people think we have to protect nature for itself; we have to protect nature for our selves…'

“We are storytellers. Our art is about direct engagement.” —Newton Harrison

Ecovention - herman de vries als missing link.

De keuze voor het thema ‘Ecovention’ is een gevolg van mijn eerste verkenning van de eco-art, waarbij ik zocht naar een leuke invalshoek voor een scriptie over ecologische kunst. In mijn zoektocht naar een duidelijk overzicht van de recente ontwikkelingen van de eco-art, ben ik op de catalogus gebotst van de tentoonstelling ‘Ecovention’ (2002, Contemporary Arts Center te Cincinnaty, USA), die uitvoerig wordt beschreven in de verhandeling van Manja van Herpen over ecologische kunstuitingen.

Ik heb geen papieren versie gevonden, maar het grootste stuk van deze catalogus kan worden gedownload van het internet. Het CAC stelt deze expo voor als volgt: ‘Current Art To Transform Ecologies, reviews the recent history of activist environmental art’. Het algemene thema van deze groepstentoonstelling is inventieve ecologische kunst die maatschappelijke (ecologische) veranderingen bewerkstelligt. De co-curator achter de expo, Amy Lipton, is een Engelse kunstenares die zich inzet voor eco- art en deze stroming onder de aandacht van een breder publiek wil brengen, vooral binnen de kunstwereld. Wat zij stelt is een vrij opvallende tendens: er is maar weinig aandacht voor ecologische projecten in de (museale) kunstwereld, terwijl de impact van ‘ecoventions’ vaak groot is. Na het doorlezen van de catalogus blijkt deze een schat aan info te bevatten over de geschiedenis van de eco-kunst. Naast een zeer volledig historisch overzicht, krijgen we behalve de klassieke opsomming en beschrijving van de werken en de artiesten, een voor mij zeer waardevol gedeelte: de motivatie van de kunstenaars, waarin ze uiteenzetten welke (al dan niet zo bedoelde) ecologische uitdrukking ze met hun werk wensen te geven.

Sinds deze expo in 2002 is er echter aanzienlijk wat veranderd, milieuproblematiek is een geliefd item geworden op onze politieke agenda, en ook veel multinationals claimen ‘groen’ te zijn. Er is veel belangstelling voor alternatieve energie en biologische producten zijn in opmars. Dit maakt me erg nieuwsgierig. Eco-art is een vorm van verzet, een schreeuw naar aandacht. Indien deze zaken echter ‘alledaags’ worden of geïnstitutionaliseerd zoals men momenteel kan veronderstellen (denk maar aan de eco-cheque die de gekende maaltijd-cheque evenaart) kan men een andere vorm van activisme verwachten. Dit verzet is in opmars, en nog nooit zijn thema’s als duurzame ontwikkeling en een sociaal-ecologisch beleid zo nodig geweest als vandaag. Gelukkig doorbreken enkele demonstranten en activisten deze algemeen aanvaarde onverschilligheid, voorafgegaan door de kunstbeweging.

Voor mijn scriptie over 'herman de vries' & ecologische activerende kunst heb ik de 'Prijs theorie 2011-2012' gewonnen van de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. De prijs bedraagt 750€, een mooie bijdrage die ik zal gebruiken voor het verder ontwikkelen van eigen ecologische kunst. Ook zal ik mijn scriptie vervolledigen om zo de ecologische kunst onder de aandacht van een breder publiek te kunnen brengen.

Ter ondersteuning van mijn scriptie over ecologische kunst heb ik zeer uitebreid onderzoek verricht naar ecologie en kunst, eco-art, de geschiedenis en oriëntatie van ecologie in België, Europa etc. Indien dit onderzoek en mijn documentaties een ondersteuning kunnen zijn bij het uitwerken van publicaties, verhandelingen, teksten etc. bied ik deze graag aan. Stuur me een mailtje en ik tracht te helpen waar mogelijk.

© Marieke Smets

In de gallerij onderaan kan u enkele pagina's vergroot bekijken.